Objawy zespołu eksfoliacji

Charakter zespołu eksfoliacji

Zespół złuszczania występuje na całym świecie, choć odnotowane wskaźniki te różnią się między sobą.

Przyczyny tej zmienności odzwierciedlają kombinację prawdziwych dysproporcji na podstawie rasy, pochodzenia etnicznego, wieku, płci lub innych – dotąd jeszcze nieznanych – powodów.

Czynniki genetyczne predysponujące do tej choroby ledwo zaczęły być badane.

W szczególności, w wielu przypadkach lekarze nie rozpoznają choroby z powodu awarii rozszerzenia źrenicy, lub podczas badania soczewki z lampy szczelinowej po dylatacji oraz z powodu niskiego indeksu podejrzenia w związku z tą chorobę. Ponadto dokonuje się również stwierdzenia wystąpienia choroby na podstawie raportów dotyczących zespołu złuszczania w jaskrze niektórych pacjentów.

Mechanizm choroby

Podstawowym mechanizmem choroby jest to, że wszystkie materialne produkty, zostają zdeponowane na „obiektywie”. W miarę przesuwania tęczówki zdziera się, pozostawiając szczeliny. Prowadzi to do soczewki z centralną strefą jasną i pojawieniem się zewnętrznego obszaru granulowanego. Nabłonek barwnikowy tęczówki jest zakłócony, a materiał ten powoduje blokadę w kącie przesączania oka.

Jest to jedna ze wspólnych dla wielu osób przyczyn jaskry, występująca na całym świecie, ale najczęściej u osób pochodzenia europejskiego. W około 10% populacji w wieku powyżej 50, białawy materiał, który wygląda na badaniu lampą szczelinową trochę jak małe płatki łupieżu, buduje się na soczewce oka. Materiał złuszczający rozciera się na soczewce, a w tym samym czasie, pigment ściera przesłonę. Zarówno pigment i materiał złuszczający sklejają kąt przesączania oka, co prowadzi do podniesienia ciśnienia wewnątrzgałkowego, a czasem osiąga jego bardzo wysoki poziom.

Asymetria XFS

U dwóch z trzech pacjentów tylko jedno oko jest zaangażowany makroskopowo, ale ma to wpływ na drugi z narządów, jeśli przeanalizuje się go na poziomie mikroskopowym. Wśród 52% pacjentów rozwinie się XFS w drugim oku w ciągu 15 lat. Dlatego też wielu naukowców zastanawia się co powoduje to opóźnienie. Geneza jest do tej pory nieznana.

Nie wiadomo co i w jaki sposób zapobiega wystąpieniu tego zjawiska również w dotychczas zdrowym oku. Dzięki zastosowaniu SNP i biopsji spojówki możemy zdiagnozować tych pacjentów, zanim XFS w każdym oku się rozwinie.

Objawy oraz kliniczne wskazania

Brodawkowata erozja obwódki wewnątrz oka jest wczesnym objawem XFS. Istnieje zależność między ilością obecnych pigmentów i nasilenia jaskry. Kąt zamknięcia występuje w zespole eksfoliacji tak, jak w przypadku wyżej wskazanej choroby. Również obecne mogą być pseudopłaskowyże konfiguracji tęczówki. Predysponujące czynniki, m.in. strefowe osłabienie, poruszenie do przodu soczewki, sztywność tęczówki, kąt zamknięcia,

Należy uważać na zamknięcie żyły siatkówki, gdyż jest istotnym czynnikiem ryzyka. Objawy oczne zespołu ekfoliacji dotyczyć mogą przedniego segmentu oka, spojówki i struktur oczodołu. Uważa się również, że XFS jest najczęstszą z uchwytnych przyczyn jaskry. Wykazano również związek zespołu eksfoliacji z zaćmą.

Związek XFS z innymi chorobami

Istnieje powiązanie statystyczne zespołu eksfoliacji ze zwyrodnieniem plamki żółtej. Istnieją także dowody na związek schorzenia z zakrzepicą żyły środkowej siatkówki.. Nie wiadomo, czy XFS jest przyczyną czy skutkiem w innych chorobach. 6 badań znalazło związek z chorobą Alzheimera, a innych sześć dyskutuje na temat związku zespołu eksfoliacji ze słuchem. W mózgu, kosmki pajęczynówki i naczyniówki splotu są strukturalnie analogiczne do rzęsek nabłonka w kącie przesączania oka, dlatego też może mieć to pewien wpływ na XFS.


Zespół złuszczania charakteryzuje się stopniową produkcją i akumulacją pozakomórkowego materiału w wielu tkankach oka. Jest to jeden z głównych powodów pojawienia się jaskry u wielu osób na świecie. Dlatego też istnieje zasada, że każdy pacjent powyżej 50 roku życia z jednostronną jaskrą może być podejrzany o to schorzenie.

Urszula Walkiewicz

Zobacz również opis choroby: Zespół eksfoliacji